Oogbeschadigingen (Vakblad Dierenhulpverlening)
Een takje dat tegen het oog aankomt of een uithaal van een kat; een oogbeschadiging kan ineens ontstaan en het is goed om te weten wat je dan moet doen en wat belangrijk is om in de gaten te houden. Oogbeschadigingen kunnen uiteraard ook geleidelijk aan ontstaan, dan is er sowieso nader onderzoek door een dierenarts nodig. In dit artikel focussen wij ons op de acute of door trauma ontstane oogbeschadigingen.

Herkennen oogbeschadiging
Bij een oogbeschadiging wordt het pijnlijke oog dichtgeknepen en zal er meer traanvocht aangemaakt worden. Dieren met een oogbeschadiging hebben de neiging om in het oog te wrijven of om ermee over de grond te schuren. De slijmvliezen rond het ook kunnen opzwellen en rood worden. Een oogbeschadiging is zeer pijnlijk, dus denk ook aan je eigen veiligheid als je een dier wilt helpen.

Altijd doen bij iedere oogbeschadiging
Voorkom dat een dier met een pootje over het beschadigde oog kan wrijven of met de kop over de grond kan schuren. Een kraag is hier geschikt voor, maar elke andere vorm van immobilisatie is uiteraard ook goed. Hiermee lost je het probleem niet op, maar voorkom je wel dat het erger wordt. Vette oogcrème met vitamine A (en evt. antibiotica) kan ook altijd op een beschadigd oog gedruppeld worden, pas goed op dat de punt van de tube het oog niet raakt bij het aanbrengen van de oogcreme. Vette oogcrème met vitamine A voorkomt uitdroging van het oog en ondersteunt het herstel van het hoornvlies.
Ook bij de heftigste oogbeschadigingen zoals een oog uit de kas of een splinter diep in het oog; voorkom wrijven of schuren in het oog en breng vette oogcrème met vitamine A aan, en ga met spoed naar een dierenarts. Het vettig houden van het oog voorkomt uitdroging en vergroot het de kansen dat het oog te redden valt.

 

Verloop oogbeschadiging
Een oogbeschadiging is zeer pijnlijk, dat weten wij ook als wij een zandkorreltje in het oog krijgen. Je hebt dan meteen de neiging om in het oog te wrijven, maar net als bij dieren, raakt daardoor het oog alleen maar meer beschadigd en geeft dit weer meer pijn. Het lichaam zal extra traanvocht aanmaken en het beschadigde oog zal dichtgeknepen worden, zo is een zandkorreltje bijvoorbeeld goed weg te spoelen en het probleem opgelost.
Het dichtknijpen van het oog, de extra traanvochtproductie en de neiging om te wrijven zal nog een tijdje doorgaan, dus houd een kraag om tot een dierenarts aangeeft dat deze af kan.

Controleren
Houd goed de symmetrie van de pupillen in de gaten; bij een probleem in de oogdruk, bij tumoren en bij de diepe ooginfecties is grootteverschil van de pupillen vaak één van de meest opvallende symptomen. Als de pupillen van grootte verschillen is er altijd iets ernstigs aan de hand en reden om een dierenarts te bezoeken.

Niet doen bij een oogbeschadiging
Niet iedere oogdruppel of oogcrème is goed om op een beschadigd oog te druppelen, zeker als er atropine of dexamethason kan dit het herstel juist belemmeren. Houd het dus bij vette oogzalf met vitamine A erin, deze is vrij verkrijgbaar bij (online) dierenwinkels. Als er antibiotica in de crème zit, zoals chlooramfenicol, dan kan dit alleen via een dierenarts aangeschaft worden maar het is geen noodzaak om oogzalf met antibiotica te geven voor het transport naar een spoeddierenarts. Als je geen vettige oogzalf in de buurt hebt, dan werkt zonnebloemolie ook om uitdroging van het oog te voorkomen. Het is beter dan om zonnebloemolie te gebruiken dan een oogzalf waar evt. andere stoffen in zitten.
Als er een takje, splinter of een stukje glas of metaal in het oog zit, verwijder dit dan niet zelf. Het is zeer pijnlijk en het kan nog meer schade geven als dit niet goed verwijderd wordt, laat dit door de dierenarts doen.

Oog verwijderen
Een blind oog hoeft in principe niet verwijderd te worden, als het oog blind én ook pijnlijk of geïnfecteerd is, dan kan het wel nodig zijn om het oog te verwijderen. Bij tumoren van het oog kan het ook nodig zijn om een oog te verwijderen uiteraard.
De meeste dieren redden zich goed met één oog, soms hebben ze last om diepte in te schatten en ze missen uiteraard een deel van hun gezichtsveld.
Het zicht is bij de meeste dieren niet hun belangrijkste zintuig, en bij verlies van zicht zullen dieren meer op andere zintuigen zoals gehoor en tast gaan vertrouwen. Ook dieren die beiderzijds blind zijn of beide ogen moeten missen, redden zich vaak prima. Als er meubels in huis verplaatst worden, dan lopen ze hier wel tegenaan, maar bij een stabiele indeling hebben ze een goede 3-dimensionale tekening van hun leefomgeving in hun hoofd.
Soms wordt een oog ook tijdelijk dichtgehecht zodat het beter en sneller kan herstellen, de bloedvaten van het oogslijmvlies helpen dan mee aan het herstel en er kan geen vuiligheid in komen.

Deze EHBO artikelen zijn geschreven door Piet voor het Vakblad Dierenhulpverlening van Stichting DierenLot, via deze link zijn de Vakbladen Dierenhulpverlening te lezen.