Parasieten bij hond en kat (Vakblad Dierenhulpverlening)

Welke parasieten kunnen onze huisdieren allemaal last van hebben? En welke zijn verstandig om preventief tegen te behandelen en waarom of waarom juist niet?

Vlooien
Zowel bij de hond als kat is het voornamelijk de kattenvlo die onze huisdieren lastigvalt. Een vlo steekt niet maar bijt de huid kapot om bloed te drinken. Deze beet voelt als een speldenprik en hier zal een dier dus van schikken of wakker van worden. Vlooien leggen zo’n 20 eieren per dag, en als deze uitkomen zal de larf zich met dierlijk afval zoals huidschilfers en met de ontlasting van de ouders. Na een paar vervellingen is de vlo volwassen en zal hij naar een hond of kat op zoek gaan. De eitjes, poppen en larven (95% van de vlooien populatie) zitten dus in de omgeving van het dier, alleen de volwassen vlooien (5% van de vlooien populatie) zitten op de hond of kat.
Qua bestrijding is de omgeving dus misschien nog wel belangrijker om aan te pakken, als je een dier pas gaat behandelen als er al vlooien zijn, dan duurt het nog zo’n 3 maanden totdat het laatste eitje uitgekomen is en dood gaat door contact met een behandeld dier.
Honden en katten kunnen met hun bek wat vlooien vangen en doodbijten, en daarmee infecteren ze zichzelf met lintwormen, deze worden door vlooien overgedragen
Advies: Preventief behandelen het hele jaar door, om een infectie van je huis te voorkomen

Teken
Teken zijn geen insecten trouwens, maar spinachtigen. Er zijn meerdere tekensoorten in Nederland die op honden en katten kunnen voeden. Teken zitten buiten te wachten op een geschikte gastheer en laten zich als deze langskomt erop vallen en klimmen dan naar een plek om bloed te drinken. Een tekenbeet voel je niet in de regel omdat ze een soort verdovingsmiddel (en antistollingsmiddel) in hun speeksel hebben. Als de teek zich volgezogen heeft, zal deze loslaten en eitjes gaan leggen. In subtropische gebieden zijn er bloedparasieten (Ehrlichia, Babesia met name) die door teken overgedragen kunnen worden, in Nederland komen deze (nog) amper voor. In Nederland zijn wel veel teken besmet met de ziekte van Lyme (Borrelia), maar daar zijn honden en katten gelukkig amper gevoelig voor. Een tekenbeet is dus niet zo pijnlijk, een kleine kans (in Nederland) dat een dier er ziek van wordt en geeft geen infectie van je huis
Advies: Preventief behandelen in het voorjaar t/m het najaar (veel vlooienmiddelen werken ook tegen teken). Bij buitenkatten en honden dagelijks checken op teken en indien aanwezig met een tekentang wegnemen.

Spoel- en lintwormen
Spoelwormen krijgen pups en kittens met de moedermelk mee of via de ontlasting van andere dieren en lintwormen raken ze mee besmet via vlooien of ook via de ontlasting van andere dieren. Gezien de lenigheid van de meeste katten en honden zullen ze eitjes bij hun anus ook op kunnen likken en zo zichzelf weer gaan besmetten. Een heftige infectie van maagdarmwormen kan verteringsproblemen, ondervoeding en braak en diarree klachten geven. Voor mensen met een verminderde weerstand zoals kinderen, ouderen of mensen met een immuunprobleem kunnen deze wormen ook schadelijk zijn. Een ontworming werkt alleen op de dag en evt. de dag erna dat je het middel geeft. Er gaat dus geen preventieve werking vanuit. Vier keer per jaar ontwormen betekent dus niet dat een ontwormingspil drie maanden werkt.
Advies: 4x per jaar een hond of kat ontwormen. Puppies op week 2, 4, 6, 8 en als 3, 4, 5 en 6 maanden oud zijn, daarna 4x per jaar. Kittens op week 4, 6 en 8 en als ze 3, 4, 5 en 6 maanden oud zijn, daarna 4x per jaar.

Puppyschurft en (echte) schurft
Dit komt gelukkig een stuk minder voor dan de wormen en ectoparasieten en alleen bij honden. Puppyschurft is een mijt die vooral in de haarfollikels van honden leeft, ook bij gezonde honden kan je deze mijten vinden, ze geven meestal geen klachten. Bij jonge honden, honden met een slechte weerstand of in een ontstoken huid kunnen deze mijten wel problemen geven, vaak treedt er dan eerst kaalheid op, en later evt. jeuk.
Echte schurft geeft wel meestal heftige jeuk en is niet een normale huid bewoner zoals puppyschurft dat wel is. Honden met schurft krabben zichzelf vaak kapot en moeten zo snel mogelijk behandeld worden.
Advies: Bij heftige jeuk en/ of afwijkende huid, huidafkrabsels laten maken. Bij verdenking kan er ook voor gekozen worden om een middel tegen vlooien te gebruiken wat ook tegen puppyschurft (Nexgard Spectra, Bravecto, Simparica of Advocate) of schurft werkt (Nexgard Spectra, Bravecto, Simparica of Stronghold).

Oormijt
Oormijt geeft veel jeuk en vaak een vies, nat en stinkend oor. Om die reden ruik ik vaak aan de oren van mijn patiënten. Met een otoscoop en evt. een microscoop zijn oormijten goed te herkennen. Meestal zijn het jonge katten of honden die hier last van hebben en vaak zit het in beiden oren.
Advies: Behandelen als je mijten vindt, bij voorkeur met speciale oorzalf. Bij verdenking evt. een vlooienmiddel geven wat ook werkt tegen oormijt (Stronghold)

Giardia
Dit is een eencellige hardnekkige darmparasiet die honden, katten maar ook mensen kan besmetten. Meestal geeft een infectie diarree klachten, soms met bloed erbij of braken. De diarree kan waterdun zijn en de sporen van deze parasiet blijven erg lang aanwezig in de omgeving en zijn lastig dood te maken. Als deze parasiet aangetoont wordt is het belangrijk om alle dieren tegelijk te behandelen en de omgeving goed te ontsmetten. Mensen die met deze dieren in contact zijn geweest, kunnen dus ook een infectie oplopen.
Advies: Ontlasting laten onderzoeken bij waterdunne of aanhoudende diarree. Bij verdenking kan er voor een ontwormingsmiddel gekozen worden wat ook tegen Giardia werkt (Panacur), dit moet dan wel langer gegeven worden, 5 dgn in plaats van 2 (volwassen kat) of 3 dagen (jonge katten en honden).

Bovenstaande lijst is niet volledig maar bevat wel de meest voorkomende parasieten in Nederland bij hond en kat. Parasieten die weinig voorkomen zou ik dieren niet preventief tegen behandelen, bij verdenking ervan kan je dit laten onderzoeken door je dierenarts of kiezen voor een vlooien- of tekenmiddel wat ook tegen deze parasieten werkt.

Ik ben erg blij dat ikzelf geen last van parasieten heb en wil dat graag ook zo voor de dieren om mij heen en waar ik mee werk.

Deze EHBO artikelen zijn geschreven door Piet voor het Vakblad Dierenhulpverlening van Stichting DierenLot, via deze link zijn de Vakbladen Dierenhulpverlening te lezen.