Verborgen dierenleed bij vissen (#samenvoordieren)

Als kind was dierenarts Piet Hellemans al gebiologeerd door vissen. Hij kon uren naar aquaria turen en was gek op snorkelen. Al duikend ontdekte hij later de adembenemende onderwaterwereld. In zijn werk komt hij ook regelmatig met vissen in aanraking en hij opereert hij ze zelfs als dat nodig is. Onder andere door zijn werk ziet hij dat bij het houden van vissen veel verborgen dierenleed is. Daarom een aantal do’s en dont’s van Piet Hellemans bij het houden van vissen. 

Don’t: Een vis cadeau doen
Vissen zijn net als alle andere huisdieren een hele verantwoordelijkheid. Ik vind dat je nooit een dier (dus ook geen vis) aan iemand ongevraagd cadeau mag doen. Elk huisdier brengt zorg en kosten met zich mee en daar moet een nieuw baasje zelf voor kiezen. Gelukkig zien we bijna geen vissenkommen meer, en worden vissen steeds meer als volwaardige huisdieren gezien in plaats van voor de grap aan een vertrekkende collega cadeau te doen. 

Do: Filter en water verversen
Vissen leven zeer intiem met hun omgeving, ze nemen allerlei stoffen op uit het water waar ze in zwemmen. Ze doen dit via hun huid en kieuwen, maar ze scheiden ook hun afvalstoffen in dat zelfde water uit. Het gezond houden van het zwemwater is dan ook van levensbelang. Een paar gouden regels:

  • Zorg voor waterbeweging; een bruissteentje is het minimale aan waterbeweging wat er moet zijn, een filter is beter.
  • Ververs regelmatig een deel van het water; 1x per 10-14 dgn ⅓ van het water verversen om de waterkwaliteit goed te houden.
  • Zorg dat het aquarium stabiel is qua temperatuur en op een stevige ondergrond staat; niet dichtbij een verwarming, in direct zonlicht of op een plek waar het wiebelt of mensen er tegenaan kunnen lopen.

 

Don’t: Veel vissen
Houd niet te veel vissen in het aquarium; hoe meer vissen, hoe slechter de waterkwaliteit en hoe meer stress en ziektes er kunnen optreden. Het aantal vissen wordt beperkt door het wateroppervlak. In smalle, hoge aquaria kun je weinig vissen houden. Een minimale afmeting van een aquarium is 100x40x50 cm, dit is een verplichte minimale afmeting in Duitsland, hiervoor geldt hoe groter, hoe beter. Variatie en schuilmogelijkheden in de onderwater omgeving zijn ook belangrijk voor (goud)vissen, zie ook dit artikel.

Don’t: Veel voeren
Voer niet te veel; voer alleen de hoeveelheid die de vissen in een paar minuten kunnen opeten.

Do: Koop op de groei
Vroeger dachten wij dat vissen zich aanpasten aan de grootte van hun leefomgeving, dus dat ze stoppen met groeien als het aquarium te klein wordt. Als vissen te groot worden voor hun omgeving, dan stoppen ze inderdaad uiteindelijk met groeien, maar dat komt doordat er dan te veel afvalstoffen in het water zitten. Het stoppen met groeien komt door vergiftiging en is geen ‘mooie natuurlijke aanpassing’. Gezonde vissen groeien. Houd daar dus ook rekening mee bij de aanschaf; koop het aquarium op de groei.

Do: Meet de waterkwaliteit
Goede waterkwaliteit is van levensbelang en gelukkig is dit te meten (pH, GH, KH, nitriet en nitraat o.a.). Water moet met een filter en regelmatige verversingen gezond gehouden worden. Ververs nooit in één keer al het water. De plotselinge verandering van temperatuur, zuurgraad en andere waarden geeft lichamelijke stress. Hierdoor kunnen de vissen ziek worden en zelfs overlijden. Als de waterkwaliteit slecht is, kun je beter regelmatig ⅓ water verversen en zo de kwaliteit geleidelijk verbeteren. Direct zonlicht op een aquarium kan de temperatuur flink doen stijgen en kan resulteren in een overgroei aan algen. Als er een lamp in het aquariumsysteem zit, laat deze dan ook niet langer dan tien uur per dag aan. Het beste is om hem op een tijdschakelaar te zetten.

Don’t: Direct zonlicht
Als er veel algen in het aquarium zitten, komt dat door te veel licht en afvalstoffen in het water. Het is dan zaak om de waterkwaliteit te meten en te verbeteren en voor minder direct licht in het aquarium te zorgen. Er zijn middelen te koop om de algen te doden, maar ik adviseer om de oorzaak van de algengroei weg te nemen, in plaats van de gevolgen te bestrijden.

Do: Verdiep je voor je begint!
Als er te veel vissen in een aquarium zitten, of als verschillende soorten elkaar opjagen geeft dit stress en zal de afweer van de vissen verslechteren, waardoor ze last van parasieten en ziektes kunnen krijgen. Verdiep je dan ook van tevoren goed in de vissoorten die je wilt houden; laat je goed informeren. Liever te weinig vissen en veel planten in een aquarium dan te veel vissen. Een aquarium met tropische vissen vergt meer kennis en verzorging dan het houden van koudwatervissen. Een tropisch zoutwateraquarium is het allermoeilijkst om goed te managen. Daar kun je pas aan beginnen als je jaren ervaring hebt met het houden van vissen, je er goed in verdiept hebt en je rekening houdt met een hobby die honderden tot duizenden euro’s per jaar kost.

Houd de waterkwaliteit goed, voorkom stress bij je vissen en geniet van de prachtige onderwaterwereld!

Deze artikelen zijn geschreven door Piet voor het dierenmagazine #samenvoordieren van Stichting DierenLot, via deze link zijn de #samenvoordieren magazines te lezen.